4.10.1633 – 4.10.2016 – 383. rocznica śmierci
Jakuba Piotra Wojewódzkiego - cz. V - Uzupełnienie
Obraz „Kapitulacja wojsk Michała Szeina pod Smoleńskiem w roku 1634” - autor nieznany
25 lutego przypada kolejna rocznica kapitulacji wojsk rosyjskich w bitwie pod Smoleńskiem, w której niezwykłym męstwem i walecznością wykazał się Jakub Piotr Wojewódzki z Wojewódek.
O Jakubie Wojewódzkim w dziele pt. Gestorum Vladislai Poloniae et Sueciae regis (Gedani 1643) pisał Everhard Wassenberg, w wydaniu pierwszym.
Poniżej fragmenty na temat naszego krajana. Pierwszy znajduje się w.:
|
GESTORUM
GLORIOSISSIMI ac INVICTISSIMI
VLADISLAI IV.
POLONIÆ & SVECIÆ REGIS,
PARTIS SECUNDÆ
LIBER SECUNDUS.
CAPUT PRIMUM. |
Co można przetłumaczyć jako:
Osiągnięcia / Dzieje
najsławniejszego i niezwyciężonego
Władysława IV
Króla
Polski i Szwecji,
Część druga
księga druga.
_______________________________
Rozdział I.
Argumenty.
Władysław IV w Moskwie
Smoleńsk oblegający,
i ostatnia szczęśliwa wyprawa.
Na stronie 80 (str. 84 w pliku), na marginesie czytamy:
|
Woiewocij Praefecti
Smolenscensis mors. 6. octob
|
Co można przetłumaczyć jako:
kapitana smoleńskiego
6. październik
We właściwej części tekstu znajduje się następujący fragment o Jakubie Wojewódzkim:
|
Verumenimvero Smolenscum jam, singulari benevolentia Dei, & Invictissimi Vladislai Regis industria, virtute, fortitudine, & ab Oriente, & ab Occidente, & a Septentrione Regium erat.
A Meridie tantum, contractis in unumo copiis, Sehini Generalissimi statione quodammodo Moscoviticum perseverabat.
Et quo minus hanc ipsam statim Rex quoque aggrederetur, unius viri casus fecit:
Erat hic Woiewocii Smolenscensis Gubernatoris, à cuj brachiis obsidionis tempore Urbs tota pendebat.
Hic facta cum centenis aliquot, per pontem Urbanum Borysthenis, eruptione, è quodam munimento Barbaros strictis tantum frameis pepulerat:
nec finem eos persequendi faciens, glande trajectus plumbea, in summo gloriæ suæ fastigio, adhuc dum vincit, occubuit, exemploq; suo hemistichium illud, nemini fortunam tentandi nimium dissuadentis Homeri verissimum demonstravit.
|
Z powyższego fragmentu dowiadujemy się, że wojska króla zbierały się nieopodal miast i tylko z jednej strony Szein koncentrował swoje wojska, aby na nie uderzyć. Armia rosyjska znajdowała się bliżej miasta o czym należało zawiadomić króla. Misji tej podjął się młody zastępca wojewody - Wojewódzki, który odpowiadał za obronę miasta w czasie całego oblężenia. Wraz z załogą zorganizowali wypad przez most miejski, podczas którego Wojewódzki trafiony został kulą.
W wydaniu drugim poprawionym, autor Everhardo Wassenbergio Embricensi - łac., w tym samym rozdziale:
Na stronie 67 i 68 (str. 90 i 91 w pliku), na marginesie czytamy:
| Wojewocius erumpit |
Co można przetłumaczyć jako:
Wojewódzki zabity
We właściwej części tekstu znajduje się następujący fragment o Jakubie Wojewódzkim:
|
Wojewocius erumpit
Casimiri Principis
legionem
in Urbem ducit.
Cadit.
|
Interim praesidiarii quoque non feriabantur, fed Iacobo Wojewocio, Subpraefecto Urbis, Duce, per Urbanum Pontem erum pentes, duos reductus, & in iis tormenta duo, quibus praefatum pontem laceraverant, trecentorum tamen suorum damno, expugnarum. Quibus duabus machinis in Urbem directis, Wojewocius ipse solus ad Regem venit, statum Urbis aperuit, certamq, viam, qua, nemine advertente, venerat, demonstravit. Ergo Rex Principis Casimiri legionem peditum (cui Henricus Dönhoffius præerat) annona, pecunia, nitrato pulvere, aliisque rebus necessariis bene provisa, sequi jussit: quam & ille, non minus feliciter, eadem via, per Urbanu Pontem, Smolenscium introduxit. Dum autem Generosus Heros, & optime de Rege & Republica Polona meritus, eodem modo, ad prosperum successum referendum Regi, redire properat, à latentibus aliquot alto gramine sclopetariis humero trajectus, corruit, eodemque vulnere, magno omnium, ipsiusque Regis, cum dolore, post dies aliquot de vixit. |
Z powyższego fragmentu dowiadujemy się, że garnizon miasta pod dowództwem subprefekta Jakuba Wojewódzkiego walczy. Dowódca Wojewódzki wraz z niewielkim oddziałem uderzył przez most i zniszczył armaty nieprzyjaciela. Udało mu się dotrzeć do króla, którego poinformował, o bezpiecznej drodze, aby przedostać się do środka. Dzięki temu król wysłał do miasta oddział z zaopatrzeniem, pod dowództwem Henryka Dönhoffa, wraz z nim powrócił Wojewódzki. Po szczęśliwym dotarciu oddziału do miasta, Wojewódzki wyruszył ponownie do króla, aby poinformować go o tym. Jednak podczas tej wyprawy, jak napisał autor - szlachetny bohater, zasłużony dla króla i Polski - Wojewódzki, został postrzelony w ramię, przez ukrytych w wysokiej trawie strzelców. Po kilku dniach zmarł od odniesionych ran, co wielce zasmuciło króla.
Kolejny fragment w tym dziele:
| Hostes autem fugere eum arbitrabantur. Tam caute enim Wojewocius in Vrbem subsidium duxerat, ut multo tempore nescius hostis, cum recedere Regem videret, re infecta, & quasi despera bundum, longius abire putaret. |
Kolejny fragment:
|
Erat tum temporis non procul aggeribus illis imminentibus Urbano Ponti (quos Wojewocium antea expugnasse diximus, & eadem die tres cohortes, e Principis Casimiri legione, ab Urbe reduces, insidebant) Dux Radzivillius:
|
Jak widać, autor dopiero w drugim wydaniu umieścił imię Jakuba, wcześniej podane było jedynie nazwisko.
Była to piąta, ostatnia część serii artykułów o Jakubie Piotrze Wojewódzkim i jego ojcu Stanisławie Wojewódzkim, obrońcach Smoleńska w czasie wojny polsko - rosyjskiej w latach 1632-1634.
Cały cykl artykułów o Jakubie Piotrze Wojewódzkim składa się z następujących artykułów:
4.10.1633 – 4.10.2016 – 383. rocznica śmierci Jakuba Piotra Wojewódzkiego - cz. I - Pochodzenie
4.10.1633 – 4.10.2016 – 383. rocznica śmierci Jakuba Piotra Wojewódzkiego - cz. II - W poezji
4.10.1633 – 4.10.2016 – 383. rocznica śmierci Jakuba Piotra Wojewódzkiego - cz. IV - Rodzina
