6 rocznica katastrofy smoleńskiej
oraz
Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej
źródło: kresy24.pl
6 rocznica katastrofy smoleńskiej
10 kwietnia przypada 6 rocznica katastrofy smoleńskiej - 10 kwietnia 2010 r. o godz. 8:41 samolot Tu-154M z delegacją udającą się na obchody 70-lecia zbrodni katyńskiej rozbił się pod Smoleńskiem. Zginęło 96 osób, w tym prezydent RP Lech Kaczyński, jego żona Maria oraz ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski i wielu wysokich rangą urzędników państwowych i dowódców wojskowych 1. Więcej na temat wypadku przeczytać można w artykule pt.: Katastrofa polskiego Tu-154 w Smoleńsku.
Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej
13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Jest to święto uchwalone 14 listopada 2007 roku poprzez aklamację Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w celu oddania hołdu ofiarom zbrodni katyńskiej.
Jak napisano w uchwale:
"W hołdzie Ofiarom Zbrodni Katyńskiej oraz dla uczczenia pamięci wszystkich wymordowanych przez NKWD na mocy decyzji naczelnych władz Związku Sowieckiego z 5 marca 1940 r., Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia dzień 13 kwietnia Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej."2
Upamiętnia on rocznicę opublikowania przez Niemcy w 1943 roku informacji o odkryciu w Katyniu pod Smoleńskiem w Rosji masowych grobów oficerów Wojska Polskiego, zamordowanych przez NKWD w 1940 roku.
Jak mówił w 2011 roku szef Rady Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa, Andrzej Kunert, faktycznie pierwsze informacje ukazały się nie 13 kwietnia 1943 roku, a dwa dni wcześniej, 11 kwietnia. Został wówczas nadany pierwszy oficjalny komunikat niemieckiej Agencji Transocean, która podała, że odkryto masowe groby polskich oficerów [...] [zabitych w lutym i marcu 1940 roku przez GPU] koło Smoleńska.
Natomiast upamiętnienie daty 13 kwietnia związane jest z faktem, że 13 kwietnia 1990 roku rosyjska Agencja TASS wydała pierwszy komunikat uznający sowiecką odpowiedzialność za zbrodnię katyńską; tego samego dnia w Moskwie polska delegacja otrzymała także pierwsze kopie dokumentacji sowieckiej z tej zbrodni.3
Zbrodnia katyńska to wymordowanie przez NKWD blisko 22 tysięcy Polaków. W tej liczbie znaleźli się jeńcy wojenni, wzięci do niewoli po agresji Związku Radzieckiego na Polskę we wrześniu 1939 roku oraz osoby cywilne przetrzymywane w obozach i więzieniach na Ukrainie i Białorusi. Ofiarą padli obywatele, będący elitą narodu, stanowiący jego potencjał obronny, intelektualny i twórczy. Egzekucje trwały od kwietnia do maja 1940 roku w Katyniu, Charkowie oraz Miednoje. Jeńców zgładzano strzałem w tył głowy.
2 sierpnia 1993 roku Komisja Ekspertów, powołana 17 marca 1992 roku przez ppłk Anatolija Jabłokowa, działająca przy rosyjskiej Głównej Prokuraturze Wojskowej opublikowała raport końcowy w sprawie kwalifikacji prawnej zbrodni katyńskiej, w którym stwierdziła, że była to zbrodnia przeciwko pokojowi, zbrodnia wojenna, zbrodnia przeciwko ludzkości i ludobójstwo. W swoim raporcie końcowym z 2 sierpnia 1993 roku rosyjska Komisja Ekspertów stwierdziła m.in.:
|
"Zamordowanie w kwietniu-maju 1940 r. 14 522 jeńców z kozielskiego, starobielskiego i ostaszkowskiego obozu Zarządów NKWD obwodu smoleńskiej, kalinińskiej i charkowskiej oraz w tym samym czasie 7305 więźniów z aresztów śledczych NKWD Zachodniej Białorusi i Zachodniej Ukrainy, po którym nastąpiła masowa deportacja ich rodzin w głąb ZSRR – było najcięższą zbrodnią przeciwko pokojowi, przeciwko ludzkości. Była to zbrodnia wojenna, za którą powinni ponieść odpowiedzialność: Stalin i inni członkowie stalinowskiego kierownictwa – Mołotow, Beria oraz inni członkowie Biura Politycznego KC WKP(b), którzy podjęli uchwałę o masowym unicestwieniu niewinnych ludzi. Odpowiedzialność ponoszą również wykonawcy zbrodni z kierownictwa NKWD – Mierkułow, Kobułow, Basztakow, Soprunienko – jak i inni funkcjonariusze NKWD ZSRR, NKWD USRR i NKWD BSRR, którzy na różnym szczeblu brali udział w przygotowaniu i realizacji tej zbrodniczej decyzji: Błochin, Milsztejn, Siniegubow oraz kierownicy Zarządów NKWD obwodu smoleńskiego, charkowskiego i kalinińskiego, ich pierwsi zastępcy, komendanci i funkcjonariusze poszczególnych więzień, kierownicy i strażnicy, którzy wykonywali zbrodnicze zarządzenia oraz inne osoby, które brały udział w rozstrzeliwaniu polskich jeńców wojennych i Polaków z więzień i aresztów śledczych w Zachodniej Białorusi i Zachodniej Ukrainie. Zgodnie z Konwencją o Nieprzedawnieniu Zbrodni przeciwko Pokojowi, Zbrodni Wojennych i Zbrodni Ludobójstwa, wyżej wymienione osoby winne zamordowania 14 522 polskich jeńców wojennych z kozielskiego, starobielskiego i ostaszkowskiego obozu NKWD ZSRR i 7305 Polaków trzymanych w więzieniach i obozach Zachodniej Białorusi i Zachodniej Ukrainy – powinny ponieść odpowiedzialność sądową zgodnie z wewnętrznym ustawodawstwem za bezprawne nadużycie władzy – art. 171 kk RFSRR z 1929 – które doprowadziło do umyślnego zabójstwa – art. 102 kk RFSRR – na szczególnie wielką skalę, co powinno być traktowane jako ludobójstwo."
Źródło: Kwalifikacja prawna zbrodni katyńskiej. Orzeczenie Komisji Ekspertów (fragmenty), [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 20), Warszawa 2005, s. 178–179. ISBN 83-917780-2-9. |
Decyzja ppłk. Jabłokowa została zakwestionowana przez kierownictwo rosyjskiej Głównej Prokuratury Wojskowej i Prokuratury Generalnej Federacji Rosyjskiej; śledztwo powierzono innemu prokuratorowi, Siergiejowi Szałamajewowi, któremu zlecono zmianę kwalifikacji prawnej czynu na "nadużycie władzy".
Obszerne informacje na temat zbrodni katyńskiej znaleźć można na stronach wikipedii w artykule - Zbrodnia katyńska.
Z okazji obchodów Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej w okolicach 13 kwietnia na ulicach Warszawy organizowany jest doroczny pochód upamiętniający ofiary zbrodni katyńskiej. W tym roku 3 kwietnia przeszedł IX Katyński Marsz Cieni4 w którym udział wzięło 300 rekonstruktorów.
